Halk ortasında “Göz tansiyonu” yahut “Karasu hastalığı” olarak da bilinen glokom, birçok vakit sinsi bir halde ilerleyen göz rahatsızlığıdır. Aile hikayesinin ve ileri yaşın esas risk faktörü olduğu bu hastalıkta uygulanacak tedavilerle glokomunun ilerlemesinin önüne geçilebileceği lakin meydana gelen hudut tahribatının düzeltilemeyeceği bilinmelidir. Bu sebeple glokom hastalığında erken teşhis konulması ve rutin denetimlerin aksatılmaması büyük kıymet taşır. Memorial Ankara Hastanesi Göz Hastalıkları Bölümü’nden Prof. Dr. Koray Gümüş, glokom ile ilgili bilgi verdi. 

Hasar kalıcı hale gelebilir

Göz içi basınç yüksekliğine bağlı olarak meydana gelen görme hududunun ilerleyici tahribatı olan glokom, kimi durumlarda göz içi basıncı olağan bedellerde olan şahıslarda de görülebilmektedir. Genetik nedenlerle oluşabilen glokomun en önemli nedeni beğenilen bulunan drenaj kanallarının tıkanması yahut birtakım yapısal bozukluklar sonucunda fonksiyonelliğini kaybetmesidir. Oluş sistemine, ortaya çıkış vaktine ve gözün yapısına nazaran farklı halde sınıflandırılan glokomun en çok rastlanılan tipi ise “açık açılı” glokom olmaktadır. Toplumun yaklaşık yüzde 1’inde ve daha çok 40 yaş üzerinde ortaya çıkan açık açılı glokomda, göz içi basıncının artış suratı nispeten yavaş olur ve hasta bunun farkına geç vardığı için oluşan hasar kalıcı hale gelir. 

Glokom krizi acil müdahale gerektirir

Diğer bir cins olan ve glokom krizi olarak da bilinen “Dar açılı” glokomda ise göz sıvısının dışa akışındaki ani duraklamaya bağlı olarak göz içi basıncı süratli bir halde yükselir. Bu hastalarda şikayetler ani ve besbelli olur. Göz tansiyon krizi olarak da bilinen bu duruma acil müdahale edilmesi gerekir. Aksi halde hastalarda kalıcı körlük oluşur. 

Yetişkinlerde hiçbir bulgu vermeden sinsi bir formda ilerleyebilir

Glokom belirtileri çocukluk ve yetişkinlik çağında farklı halde görülür. Çocukluk çağında ortaya çıkan glokomun en yaygın belirtisi kornea çapının olağandan geniş olması, ışığa hassaslık ve göz sulanması olurken; yetişkinlerde ise birçok vakit belirti görülmez. Görme sonlarında yaklaşık yüzde 50 hasar meydana gelmeden yani başlangıç periyodunda hiçbir bulgu vermeden sinsi bir biçimde ilerleyebilir. Lakin göz tansiyonu çok yükseldiğinde kimi hastalarda şiddetli ağrı, kusma, kızarıklık ve görme azalması üzere belirtiler görülebilir. Bu durum acil müdahaleyi gerektirir. 

Erken teşhis kalıcı körlükten kurtarır

Glokomun görme hudutlarında meydana getirdiği tahribatın geri dönüşü olmadığından hastalığın erken teşhisi büyük öner taşır. Bu sebeple 40 yaş üzerindeki şahısların yılda bir kere, aile hikayesi olanların ise 6 ayda bir kesinlikle rutin göz muayenesi yaptırması gerekmektedir. Hastalığın geç teşhis edilmesi telafisi mümkün olmayan görme kayıplarına ve körlüğe neden olabilmektedir.

İleri yaş ve aile hikayesi teşhis koymaya yardımcı olur 

Glokom hastalığının en kıymetli risk faktörleri ortasında aile hikayesi ve ileri yaş bulunmaktadır. Bunun yanı sıra, göz içinde psödoeksfoliasyon gerecinin bulunması da kıymetli bir glokom risk faktörüdür. Hastalarda diyabet, sistemik hipertansiyon, uyku apnesi mevcudiyeti ve sigara tüketimi de glokomla bağlı olabilmektedir. Teşhis konulmasında aile hikayesi değer taşımaktadır. Fakat yapılacak testler ile bu hastalık belirlenebilir. 

Tedavi glokom çeşidine nazaran farklılaşıyor 

Açık açılı glokom hastalığının tedavisinde göz içi basınç düşürülerek, görme hududundaki tahribatın ilerlemesi durdurulur yahut yavaşlatılır. Tedavide yer alan ilaçların kesinlikle hekim denetiminde ve ömür uzunluğu kullanılması gerekmektedir. Topikal ilaç tedavisinin kâfi olmadığı durumlarda lazer ya da farklı cerrahi tedaviler de uygulanabilmektedir. Dar açılı glokomun tedavisi is acil ve farklıdır. Kriz çoğunlukla öncelikle tıbbi müdahale ve akabinde cerrahi tedavi gerektirir. Glokom tedavilerinin tümünün maksadı gözün mevcut durumunu korumaktır. 

Yapılan tüm tedavilerde gaye gözün var olan durumunun korunmasıdır. Tedaviler ile glokom hastalığında oluşmuş hasarın düzeltilemeyeceği, fakat vaktinde yapılan tedavi ile gelecekte oluşabilecek hasarların önüne geçmenin mümkün olabildiği unutulmamalıdır. Bu sebeple rutin göz muayeneleri ve takip ihmal edilmemelidir. 

Suya dalma ve bedeni zorlayan kimi hareketler glokomu makus istikamette etkileyebilir

Sağlıklı bedende glokomun kötüleşme suratı yavaşlayacağı için hastalara spor yapılması önerilir. Lakin pigment dispersiyonu sendromu ve bunun sonucu gelişecek pigment glokomu ismi verilen özel bir glokom tipinde hastaların ağır sporlardan kaçınması gerekmektedir. Hastalar spor yapmadan evvel sahip olduğu glokom çeşidini kesinlikle tabibine sormalıdır. Ayrıyeten dalma sporu ve bedeni zorlayan birtakım hareketler (örneğin birtakım yoga pozisyonları) göz içi basıncını artırarak glokoma olumsuz tesir edebilmektedir.

Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı