Yöneten ve yönetilen ortasında bağlantıya ve işbirliğine dayanan kamuda halkla bağlar çalışmalarında bağlantı kıymetli? Kriz periyotlarında bağlantının nasıl kurulması ve sürecin nasıl yönetilmesiyle ilgili değerlendirmelerde bulunan Dr. Nejla Polat, demokratik idarelerde tercih edilen bağlantı modelinin iki taraflı simetrik model olduğunu söyledi. Krize sahip çıkılmasının ehemmiyetini hatırlatan Polat, vaktinde müdahale ve sağlam haber kaynağı olmanın kriz idaresinde tesirli olduğunu kaydediyor.  

Üsküdar Üniversitesi Bağlantı Fakültesi Halkla İlgiler ve Tanıtım Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Nejla Polat, kamuda halkla bağlantılarda bağlantının yapısını kıymetlendirdi. 

Yöneten ve yönetilen ortasında bağlantıya ve işbirliğine dayanan kamuda, halkla alakalar çalışmalarında irtibatın yapısının iki istikametli olması gerektiğini tabir eden Polat, “Kamu kurumlarının en değerli misyonu, kamu faydası sağlayacak faaliyetlerde bulunmak, amaç kitlelerin gereksinim ve beklentilerini tespit ederek bu gereksinimlerin giderilmesine yönelik devamlı ve istikrarlı biçimde kamu hizmeti sunmaktır. Münasebetiyle amaç kitlelerle diyaloğa dayalı ilgi kurma ve sürdürme; karşılıklı anlayışı, güzel niyeti, inancı tesis etme ve muhafaza; kamu faydasına hizmet etme; maksat kitlelerin takviyesini alma unsurları etrafında kamusal halkla münasebetlere ihtiyaç vardır” dedi.

Kamuda halkla bağlar modelleri

Bilgi ve irtibat teknolojilerinin gelişmesi, bilgiye erişimin kolaylaşmasıyla birlikte, kamuda halkla alakalar faaliyetlerinde, iki taraflı simetrik modelin daha uygun hale geldiğini belirten Dr. Öğr. Üyesi Nejla Polat, tarihî süreçteki bağlantı modellerini de şöyle sıraladı: 

Basın Ajansı/Tanıtım Modeli: Kaynaktan alıcıya yanlışsız tek taraflı bildiri iletiminin kelam mevzusudur. Bildirisi oluşturan bilgilerin doğruluğunun tartışılabildiği bağlantı modelidir. 

Kamuyu Bilgilendirme Modeli: Tek istikametli ileti iletimi sürecini kapsamasına karşın, maksat kitlelere tam, gerçek ve eksiksiz bilgilerin ulaştırıldığı irtibat modelidir. Kuruluşların basın sözcülerini çağrıştıran faaliyetlerde bulunurlar. 

İki İstikametli Bilimsel İkna Modeli: Hedef kitlelerin kurumu desteklemesine ve kurumun bakış açısını benimsemesine yönelik ikna edilmesini amaçlayan çift taraflı ileti akışının bulunduğu modeldir. Halkın dayanağını kazanabilmek için davranışlarla ilgili araştırmalar ve toplumsal bilim teorilerinden yararlanılır.  Fakat edinilen bilgiler doğrultusunda kuruluşun siyasetini değiştirmesi kelam konusu olmadığından ötürü asimetriktir. 

İki Taraflı Simetrik Model: Kurum ve maksat kitleleri ortasında karşılıklı diyalog ve uzlaşma kültürüne dayanan, maksat kitleden gelen geri bildirimin kurum tarafından değerlendirildiği, kurumun siyasetine taraf verdiği iki taraflı irtibat modelidir. Savunucuları teorisyenler ve eğitimcilerdir. 

Kamuyu bilgilendirme modeli yetersiz

Kamu kurumlarında en çok kullanılan irtibat modelinin kamuyu bilgilendirme modeli olduğunu belirten Polat, “Bu modelde kurumlar kendileri ve faaliyetleri hakkında amaç kitleleri bilgilendirirler. Tek taraflı bir bilgi akışı kelam bahsidir. Kamuyu bilgilendirme modeli kamu kurumlarının tanıtımı açısından kıymetli rol oynayabilir, fakat maksat kitlelerin tanınması konusunda yetersiz kalmaktadır. Burada devlet idaresinde vatandaşa hakikat tek taraflı bilgi akımının olduğu ve vatandaşların katılımcılık açısından pasif halde bulunduğu görülmektedir” dedi.

Kamu kurumlarında, bir hususta kamuoyunu ikna edip, onların isteğini almak için vakit zaman bilimsel ikna yolu de kullanıldığını belirten Nejla Polat,  “Bilimsel ikna tekniği ile kamuoyunun tavır ve davranışlarının değiştirilmesi, geliştirilmesi yahut pekiştirilmesi hedeflenir. Maksada ulaşmak için de birbiriyle örtüşen duygusal ve mantıksal yollara başvurulur. Lakin kurumun siyasetini belirlemede kamuoyunun niyeti değerli değildir. Bu nedenle bilimsel ikna tekniği eleştirilmektedir” formunda kıymetlendirdi. 

Çift taraflı bağlantı hayata geçirilmeli 

Polat, günümüzde demokratik idare anlayışının hakim olduğu ülkelerde, kamusal halkla bağlar açısından daha fazla tercih edilen irtibat modelinin iki taraflı simetrik model olduğunu kaydederek, “Bu model yönetenler ve yönetilenler ortasında karşılıklı fayda, itimat ve diyalog oluşturma maksadına hizmet ettiği için tercih edilmektedir. Vatandaşlardan devlete geri bildirimin sağlandığı iki taraflı münasebettir. Bu bağ vatandaşların görüşlerinin alınmasını, bilgi muhtaçlığının tedarik edilmesini gerektirmektedir” diye konuştu.

Yöneticilerin uzlaşmacı ve hesap verebilir olması beklenir

Demokrasilerde yöneticilerin uzlaşmacı, saydam, hesap verebilir, etik ve sorumlu bir idare anlayışı içerisinde davranmalarının beklendiğini vurgulayan Polat, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Halkın direkt iştirakini sağlama ya da onayını alma konusunda kıymetli bir aracı fonksiyonu yüklenen halkla ilgiler bağlantısı; açıklık, saydamlık prensipleriyle yurttaşları bilgilendirerek onların inancını ve takviyesini sağlamada en tesirli yoldur. Tesirli irtibat için gerekli olan iki taraflı simetrik bağlantı stilinin benimsenmesi, katılımcılığın sağlanması, çift taraflı bağlantı ile farklı çıkarlara sahip gaye kitleler ortasında ortak yer oluşturulması halkla bağlar tekniği ile mümkün olmaktadır. 

Ayrıca kamunun beklentilerinin tespit edilmesi ve muhtaçlıklarının giderilmesi, yönetenler ve yönetilenler ortasındaki bağlantının sağlanması, kamuoyunun çeşitli hususlara ait farkındalığının sağlanması ve şuur seviyelerinin geliştirilmesi açısından da kıymetlidir.” 

Bilgi gereksinimi karşılanmazsa, gerçek dışı bilgi artar

Özellikle kriz periyotlarında bilgiye daha fazla gereksinim duyulduğuna ve kamuoyunun yanlışsız ve süratli olarak bilgilendirilmesi ehemmiyet kazandığına işaret eden Polat, “Kriz periyodunda kamuoyunun bilgi muhtaçlığının karşılanmaması, gerçek dışı bilgilerin yayılma suratını artıracak ve kriz bağlantısını yönetmek güçleşecektir. Vaktinde müdahale ile çelişkiden uzak ve yetkililer tarafından yapılan açıklamalar, mevcut bilgiyle idarenin krize yaklaşımının anlatılması, krize sahip çıkılması, sağlam haber kaynağı olmanın temel şartlarıdır. Kriz periyodunda medyanın ve başka muhatapların itimadına ve takviyesine her zamankinden fazla ihtiyaç duyulmaktadır. Yanlış ya da eksik bilgi, medyanın sonraki gelişmelere duyarsız kalmasına neden olur, gaye kitleyle buluşmayı ve sarsılan inancın yine oluşturulmasını güçleştirir” dedi.  

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı